حامد یزدیان صبح چهارشنبه در برنامه‌ای به صورت مجازی به تشریح وضعیت زاینده‌رود و درخواست کشاورزان پرداخت و اظهار داشت: بر اساس شاخص‌های بین المللی تنش‌های آبی، اگر سرانه آبی یک منطقه کمتر از ۵۰۰ متر مکعب در سال به ازای هر نفر باشد، دچار کمبود آبی شدید است.
وی ادامه داد: میزان سرانه آب کشور هم بین ۹۰۰ متر مکعب تا یک هزار و ۳۰۰ متر مکعب است که حتی استان اصفهان در مقیاس کشوری هم به لحاظ سرانه آب در مرتبه پایینی قرار دارد.
عدم تناسب موجودی آب و جمعیت استان‌های مرکزی و جنوبی
مشاور و دستیار ویژه استاندار اصفهان در حوزه آب خاطر نشان کرد: یکی از اتهاماتی که در حوزه کم آبی مطرح می‌شود مربوط به میزان جمعیت و آب موجودی است، در واقع در حوزه مرکزی که استان اصفهان نیز قرار دارد، ۲۲ میلیارد آب و ۳۷ میلیون جمعیت است.
وی تصریح کرد: در حالی که میزان آب تجدیدپذیر در استان‌های جنوبی ۵۶ میلیارد متر مکعب و جمعیتی حدود ۱۸.۴ است که در واقع نسبت آب‌های موجود به جمعیت سه برابر است و در حوزه مرکزی تقریباً ۰.۸ درصد است.
یزدیان ادامه داد: منبع آب در اصفهان و زاینده رود از طریق دو تونل انتقالی کوهرنگ یک و دو و سه است که در کنار منبع آب طبیعی سرشاخه زاینده رود را تشکیل می‌دهند این تونل‌ها در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده‌اند.
افزایش میزان کشت و مدیریت یک‌جانبه
وی افزود: قبل از سال ۸۸ مدیریت آب، حوزه‌ای بود و بنا بر آخرین مصوبه دولت آقای خاتمی مدیریت آب استانی شد و همه منابع آبی در در یک استان و مصارف در استان دیگر و باقی ماند و اینگونه مدیریت سخت شد، این در حالی است که ۹۳ درصد مساحت زاینده‌رود در اصفهان و ۷ درصد آن در چهار محال بختیاری است.
مشاور و دستیار ویژه استاندار اصفهان در حوزه آب با بیان اینکه در سال ۶۱ به بعد سطح زیر کشت‌ها در استان اصفهان و چهار محال بختیاری افزایش پیدا کرده است، گفت: برداشت‌های بالادست و پایین دست زاینده رود به همان نسبت افزایش داشته و طرح‌های پمپاژ آب در ارتفاعات که به باغداری و کشاورزی منجر شده، بین ۷ تا ۱۰ برابر هم زیاد شده و این یکی از مشکلات است
وی خاطر نشان کرد: متأسفانه میزان حقابه و برداشت‌ها شفاف نبوده اما در سال ۹۳ وزارت نیرو تابلو منابع و مصارف را تصویب کرد که حوزه زاینده‌رود طبق منابع آبی به چه میزان مصرف داشته باشد.
اجرا شدن مصوبات مصارف بدون تأمین منبع
یزدیان افزود: دولت در میان این طرح‌هایی که باید اجرا می‌کرده ۷۸۰ میلیون متر مکعب آب فروخته و یا تعهد کرده است، برای نمونه به چهار محال بختیاری ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب داده، شرب یزد هم ۹۸ میلیون، شرب کاشان ۴۹ و شرب اصفهان ۴۰۴ میلیون متر مکعب در نظر گرفته است.
وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر بسیاری از پروژه‌ها مانند بهشت آباد اجرا نشده اما مصارف برداشت شده است، گفت: به همین دلیل ۴۳۰ میلیون متر مکعب کمبود وجود دارد و این بلا بر سر زاینده رود آمده است.
مشاور و دستیار ویژه استاندار اصفهان در حوزه آب ادامه داد: برای صنایع هم که مصرف بالایی حدود ۱۵۹ میلیون متر مکعب دارند گفته شد که از پساب استفاده کنند اما در حال حاضر همه پساب را به صنعت نمی‌دهند و بخشی از آن مالک مشخصی ندارد و بخشی از آن را شهرداری خریداری کرده است و البته مزیت پساب وجود همیشگی آن است.
فقدان آمار دقیق برداشت‌ها و چاه‌ها
وی با بیان اینکه سهم‌هایی که از بخش کشاورزی به دلیل کمبود و تأمین نشدن آب سایر بخش‌ها برداشت شده باید به هر نحوی داده شود، گفت: در حوزه برداشت‌ها و چاه‌های حریمی و غیر حریمی همچنان آمار دقیقی وجود ندارد و امیدواریم که دولت کمک بودجه‌ای بدهد و بتوانیم کنترل هوشمند بر همه چاه‌های استان‌های بالا دست و پایین دست تعبیه کنیم.
یزدیان در ادامه با بیان اینکه ۱۶ درصد پرت شبکه آب رسانی وجود دارد، گفت: یکی از راهکارهای مطرح شده کاهش آب‌های پرت است که جمع‌آوری این آب میزان قابل توجهی ذخیره آب را شامل می‌شود.
وی با اشاره به دیگر راه‌های حل مشکل کمبود آب اظهار داشت: ساماندهی رودخانه از سراب تا پایاب و جلوگیری از طرح‌هایی که به نام آبخیزداری اجرا شده و مانع ورود آب به رودخانه می‌شود یک راهکار مؤثر به شمار می‌آید زیرا به اسم این کار بندهای تا ۴ متر بر جریان آب زده شده که یا داخل زمین نفوذ می‌کند و یا موتور پمپاژ بر آن می‌گذارند.
بستن آب شرب یزد کمکی به احیای زاینده‌رود نمی‌کند
مشاور و دستیار ویژه استاندار اصفهان در حوزه آب گفت: در شرق اصفهان این نوع کشت و کشاورزی امکان ادامه دادن نیست و باید طرح‌های کلخانه‌ای که منافع بیشتری نسبت به کشاورزی سنتی دارد برای آنها فراهم شود اما شرط آن این است که آب پایدار نیاز دارد.
وی با بیان اینکه در این مدت اعتراض‌ها بر سر بستن آب به روی استان یزد مطرح بود، تصریح کرد: بالاخره شرب یزد وابسته به آب زاینده‌رود است و این میزان ۶۵ میلیون متر مکعب است که با قطع کردن این آب کمکی به احیای زاینده رود نخواهد کرد، هرچند که پرداخت حقابه و کاهش آن درست است اما بازهم کمک چندانی به احیای زاینده رود نخواهد کرد.
یزدیان ادامه داد: صنعت باید به سمت پساب برود و یا هزینه برداشت اضافه و خسارت کشاورزان را بدهد گزاره‌های درستی است اما اگر این صنایع را تعطیل کنیم و مانع آب بردن فولاد مبارکه شویم باعث احیای زاینده رود نمی‌شود.
۱۱۵ میلیون متر مکعب ذخیره زاینده رود قابل استفاده است
وی با اشاره به آمار گفت: اول مهرماه حجم زاینده رود ۱۸۸ و در آخر آبان ماه ۱۶۷ شده است و در آذر ماه ۳۰ میلیون وارد و خارج می‌شود و اگر هیچ آبی برای کشاورزی در آخر ماه آذر باز نشود حجم آخر ماه ۱۶۰ میلیون متر مکعب می‌شود که از این میزان ۴۵ میلیون متر مکعب کیفیت قابل استفاده ندارد و آبی که قابل استفاده است، ۱۱۵ میلیون متر مکعب است.
مشاور و دستیار ویژه استاندار اصفهان در حوزه آب خاطر نشان کرد: توافقی با کشاورزان شده و خودشان پیشنهاد داده‌اند که سه ماه برای آب شرب ذخیره نگه دارید و حجم مخزن زاینده رود را از ۱۲۰ میلیون متر مکعب کمتر نکنید.
وی ادامه داد: با این وجود اگر در آذرماه نوبت اول و در اسفندماه نوبت دوم و فرودین و اردیبهشت نوبت سوم راهسازی آب باشند، ذخیره آب کمتر از ۱۲۰ می‌شود و از خطر قرمز موجودی آب عبور خواهیم کرد؛ بنابراین اصرار بر رهاسازی آب در این ماه و ادامه تحصن‌ها و فضاسازی رسانه‌ای درست نیست.
