شهیندخت مولاوردی: هر کاری انجام می‌دهیم، عده‌ای مخالفند/ زنانی داریم با قابلیت رئیس‌جمهور شدن

در برخی از کشورها، حتی همین کشورهای همسایه مثل افغانستان وزرات‌خانه دارد، در کشور ما اما با شروع به کار دولت یازدهم، ساختارش از یک مرکز به معاونت ارتقاء یافت؛ معاونت امور زنان و خانواده که شهیندخت مولاوردی بر مسندش نشسته است. زنی که در گفت‌وگوی نسبتا طولانی ما با او، مطئمن‌مان می‌کند که در حوزه زنان دغدغه‌هایش بیشتر از یک مسئول و یا معاون رئیس‌جمهور است. زنی که نگاهش به مسایل زنان امروزی است و به مطالباتی چون کاهش ساعت کاری زنان و یا افزایش مرخصی زایمان همان‌قدر نگاه جدی دارد که به حفظ جایگاه زنان در بازار کار و البته ارتقاء زنان در عرصه مدیریتی. البته این موضوع تنها بخشی از گفت‌وگوی ما با اوست. اقدامات معاونت امور زنان طی دو سال گذشته، انتقاد‌های مطرح شده در این حوزه، فمنیسم و حال و هوای او در این ایام نزدیک به نوروز نیز از جمله موضوعات مطرح شده است.

 

 

– در ابتدا باید سطح توقعات و انتظارات زنان از مرکز و معاونت امور زنان و خانواده مشخص شود. معاونت‌های ریاست جمهوری به صورت ساختاری دو شکل دارند. برخی مانند معاونت امور زنان و خانواده، معاونت پارلمانی و حقوقی هستند و برخی دیگر به صورت سازمانی مانند سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان انرژی اتمی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که هم معاونت هستند و هم سازمان دارند. بر اساس اصل ۱۲۴ قانون اساسی رئیس جمهوری می‌تواند به تعداد مورد نیاز و در صورت تشخیص معاونت داشته باشد، بر همین اساس برخی از معاونت‌های ریاست جمهوری سازمان دارند.

 

بنا نبوده که ما در قالب سازمان حرکت کنیم، چون ما سازمانی نداریم که به صورت گسترده، آن تاثیرگذاری لازم را داشته باشیم. ساز و کار موثری که برای پاسخگویی به انتظارات مردم وجود داشته باشد در دست ما نیست ، بنابراین آنچه که ما به عنوان بازوان اجرایی داریم آن ساختار موثر سازمان ، برای ما نیست.

 

در این دو سال بخش اعظم انرژی و وقت ما به طراحی ساختار اثربخش اختصاص یافته است. خیلی سعی کردیم جایگاه خود را تعریف کنیم و به اصطلاح جا بندازیم که از دستگاه‌های مشابه ما در دنیا چه انتظاراتی می‌رود که در نهایت توانستیم که این انتظارات را در چهار بند احصا کنیم؛ از جمله شناسایی مصائب و مشکلات، وضعیت خلاء‌ها و فاصله‌های جنسیتی، شناسایی، جلب توجهات و ایجاد حساسیت نسبت به این موارد که یکی از کارکردهای ما بوده است. همچنین شناسایی ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های مردم نهاد ، کارکرد دیگر معاونت امور زنان بود.

 

همچنین وظایف ذاتی دستگاه‌ها را شناسایی کردیم و تلاش می‌کنیم که این فاصله‌ها را از این طریق پر کنیم. متاسفانه در رابطه با همکاری‌های شبکه‌ای به شدت احساس خلاء می‌کنیم، زیرا در کشور هر دستگاه و سازمانی به صورت جزیره‌ای کار خود را انجام می‌دهد ، بنابراین ما هیچ اثر بخشی در این نوع کار نمی بینیم و این موضوع تنها در حوزه زنان نیست و ما در همه حوزه‌ها از جمله آسیب‌های اجتماعی، فرهنگ و حتی در موضوع سلامت و بهداشت نیز این موضوع را شاهد هستیم، لذا ترویج همکاری‌های دستگاهی را نیز در دستور کار خود قرار دادیم. در این مدت و هفت نشست منطقه‌ای برگزار کردیم.

 

 

-زمانی که وارد این عرصه شدیم ،تقریبا این حوزه نیز مانند سایر حوزه‌ها ریل گذاری شده بود. قانون پنجم توسعه را داشتیم و شعار دولت یازدهم نیز تاکید بر قانونمداری بود.

 

من به‌عنوان کسی که در رشته حقوق تحصیل کرده‌ام خود را نسبت به اجرای قانون مقید می‌دانم که تابع قانون باشم. ماده ۲۳۰ چارچوب حرکت ما را مشخص کرده بود و ما چون تقریبا به سال‌های پایانی برنامه پنجم نزدیک می شدیم ، قطعا باید گزارش برنامه را ارائه می‌دادیم.

 

در این دو سال ما طبق ۱۴ محور مشخص شده و برنامه پنجم توسعه حرکت کردیم و آنجا معین شده که معاونت از طریق همکاری با دستگاه‌های اجرایی اقدام قانونی انجام دهد.

 

در این مدت سعی کردیم در تمام این محورها وارد شویم، چون مطالعات ما نشان می‌داد که در برخی از دوره‌ها مسایل زنان به برخی از مسایل تقلیل پیدا کرده بود. سعی کردیم توجه جامعی نسبت به همه محورها داشته باشیم. طبق وظیفه شناسایی و مدیریت ظرفیت‌ها،تفاهم‌نامه‌هایی امضا کردیم.

 

در این دوره نقشه آسیب‌های اجتماعی و اطلس وضعیت زنان را تدوین کردیم به طوری که در این اطلس، آسیب های شهرستان‌ها را به صورت مجزا شناسایی کردیم همچنین برای برنامه ششم،تدوین برنامه‌های خود را مانند همه دستگاه‌های اجرایی آغاز کردیم. گزارش وضعیت از ۵ موضوع را تهیه کردیم که ۳۱ گزارش استانی از وضعیت زنان برای سفرهای استانی دولت آماده شد.

برای شرکت در جلسات ، صاحب نظران حوزه زنان را اعم از زن و مرد در جلسه‌ای در کنار هم جمع کردیم و فعالین این حوزه را معرفی کردیم. از استانداران و وزارت خانه‌ها نیز درخواست کردیم که مشاوران امور زنان و خانواده آنان باید در کمیته ها و کارگروه های برنامه ششم عضویت داشته باشند و صرفا دعوت نباشد و بر این اساس وارد فاز عملیاتی تدوین برنامه ششم توسعه شدیم که ریاست کارگروه تخصصی زنان و خانواده با معاونت بود. براین اساس سند برنامه زنان و خانواده را تدوین کردیم.

 

 

 

 

حفظ جایگاه زنان در بازار کار به افزایش مرخصی زایمان ارجحیت دارد

 

 

-ما به شرطی موافق اجرای این‌گونه برنامه‌ها هستیم که امنیت شغلی زنان به خطر نیفتد. در نظر داریم پس از انجام بررسی‌های همه جانبه برنا‌مه‌ای را پیشنهاد و ارائه دهیم که آینده شغلی زنان با مشکل مواجه نشود و مانند بسیاری از کشورهای دنیا سیاست های تشویقی مانند معافیت‌های مالیاتی برای زنان و حق بیمه را در نظر بگیریم. اما در این زمان به رغم اینکه هنوز تلاش های ما برای آن به نتیجه نرسیده و با توجه به وضعیتی که دولت در آن قرار دارد و آنچه از نظر اقتصادی به دولت یازدهم به ارث رسیده،پیشنهادات ارائه شده نیز در کمیسیونهای مربوطه با مخالفت روبه‌رو شده است. زیرا ما در کمیسیون اجتماعی دست تنها هستیم و وقتی به این موارد رای می دهیم با توجه به اینکه اکثریت مخالف هستند نظر ما رای نمی آورد. دلیل این موضوع نیز افزایش بار مالی است.

 

تمام تلاش خود را کردیم که مصوبات به اجرا در آید ، چون مطالبه جدی زنان است. در تمام سفرهای استانی و مراجعات می بینیم که زنان تنها به زمان حال می‌اندیشند و زنی که امروز فرزندش به دنیا آمده می‌خواهد که مرخصی ۹ ماهه را داشته باشد ، یا زنی که فرزند شیرخوار و کوچک دارد 

 

می‌‌خواهد که ساعت کاری‌اش کاهش یابد، بنابراین زنان در لحظه حال به آینده شغلی خود توجهی ندارند و نمی‌دانند که ممکن است در آینده از لحاظ ارتقاء پست‌های مدیریتی با مشکل مواجه شوند، البته این موارد در آن لحظات حساس برای زنان اهمیتی ندارد و به هیچ وجه به آینده فکر نمی‌کنند .

 

 

البته این مطالبه بخش عظیمی از جامعه ما نیست، زیرا مگر چند درصد از زنان، شاغلان دولتی هستند که در آستانه زایمانند و نیاز به مرخصی زایمان دارند ؟بارها مطرح کردیم که ممکن است اجرای این برنامه بار مالی چندانی برای دولت به همراه نداشته باش، زیرا حدود ۱۲ درصد از زنان شاغلان دولتی هستند که البته همه آنان پا به ماه و مادر نیستند که به این طرح‌ها نیازی داشته باشند. ما پیگیری های خود را انجام داده‌ایم و به هر شکل پیگیر اجرای مرخصی زایمان هستیم.

 

به زودی مستندات پیگیری‌های خود را در پورتال زنان و خانواده منتشر می‌کنیم ، چون یکی از ماموریت‌های ما پیگیری مطالبات زنان است.بیشترین پیگیری ما در مورد مرخصی زایمان بوده است علی رغم اینکه با این موضوع موافق نبودیم، اما چون مطالبه زنان است آن را پیگیری کردیم ، چراکه برداشت ما این بوده که به‌ هر حال قانونی تصویب شده که البته ناقص الخلقه است، زیراکه دستگاههای اجرایی ملزم به اجرا هستند، اما سازمان تامین اجتماعی آن را اجرا نمی‌کند.

 

 

 

 

ورود زنان به پست‌های مدیریتی آغاز شده است

 

عدم به کاری گیری دولت از زنان در کابینه بستگی به عوامل متعددی دارد. یکی از علل مباحث فرهنگی است که کل جامعه ما را در بر می‌گیرد. به این معنا که نگاه و باور به توانمندی زنان در فرهنگ کشور وجود داشته باشد،در حالی که یکی از مواردی که ما اشاره می‌کنیم این است که زنان در ایران از توسعه نامتوازن رنج می‌برند، زیرا میزان پیشرفت های جامعه در حوزه زنان به یک اندازه نیست به طوری که زنان به اندازه‌ای که در عرصه بهداشت و آموزش پیشرفت داشته‌اند، به همان نسبت در عرصه سیاست و اقتصاد وارد نشده‌اند. چنین موضوعی در کشور ما بسیار زیاد به چشم می خورد و حتی شاخص‌های بین‌المللی نیز این موضوع را ثابت می‌کند.

 

همچنین متاسفانه توسعه متوازن و تعادل جنسیتی بین موقعیت زن و مرد را در کشور نداریم، زیرا مردان بیشتر به موقعیت‌ها و فرصت‌ها و منابع اقتصادی و سیاسی دسترسی دارند. اکثر زنان در نهادها و موسسات خیریه و سازمان‌های مردم نهاد مشغول به فعالیت‌ هستند تا این که در عرصه سیاست و حزب و حقوق و تجارت و بازرگانی ورود کنند. البته امروز خدا را شاکریم که زنان کم کم در عرصه اقتصاد و بازرگانی هم در حال ورود هستند، اما به طور کلی وضعیت اصلا زنان در عرصه سیاست و اقتصاد مطلوب نیست و با وضعیت مطلوب بسیار فاصله داریم.

 

حتی رئیس جمهوری در سخنرانی همایش ملی اعتدال به دیرباور بودن مردان نسبت به توانمندی زنان اشاره کردند و گفتند که زنان باید توانمندی‌ها و قابلیت‌های خود را به اثبات برسانند، در حالی‌که هیچ کس از مردان انتظار اثبات ندارد.

 

البته این موضوع یک پدیده جهانی است و همگان انتظار دارند که زنان هرگز اشتباه نکنند، اما هیچ کس مردان را به خاطر اشتباهات متعددشان مورد بازخواست و سوال قرار نمی‌دهد که این وضعیت کلی در جهان است. علی‌رغم تأکیدی که رئیس جمهور در برنامه‌های خود داشته‌اند و در شعارها و وعده‌ها در جای جای برنامه حقوق و فرصت‌های برابر را به ویژه در راهبردهای حوزه زنان و خانواده قبل از انتخابات ارائه دادند. متاسفانه علیرغم توصیه‌ها و تأکیدات رئیس جمهوری به وزرا مبنی بر انتخاب زنان به عنوان یکی از معاونان وزرا اما این امر محقق نشد، اما دکتر روحانی همواره از زنان حمایت می‌کنند.

 

خوشبختانه قرار گرفتن زنان در مدیریت‌های میانی از جمله بخشدار، فرماندار و مدیران کل زن در استان‌ها، مدیرکل صنایع در استان خراسان رضوی، مدیر کل ارشاد در بوشهر در حال وقوع است. به نظر من اگر تکرار و توسعه یابد در آینده نزدیک خیلی از بهانه‌ها را در مورد اینکه زنان تجربه مدیریت ندارند و دوره مدیریت میانی را پشت‌سر نگذاشته‌اند به پایان می‌رسد. ما معاون استاندار زن در سیستان و بلوچستان داریم که در مرحله بعد می‌تواند به عنوان استاندار مطرح شود.

 

 

 

 

منتقدین دولت تلاش‌ ‌کردند که نشان دهند دیدگاه‌های ما مخالف تحکیم بنیان خانواده است و انتقادات جدی‌تر در این زمینه مطرح شد و ما درگیر حواشی و مباحثی شدیم که وقت و انرژی زیادی از ما گرفت. در دولت اصلاحات و در دولت سازندگی به این شکل نبوده که چون عنوان خانواده نداشته دراین دوره‌ها به موضوع خانواده بی‌توجه بودند و یا مأموریت‌شان فروپاشی خانواده بوده است. قطعا در برنامه‌ها توجه جدی به نقش و جایگاه زن در خانواده بوده است و نباید برداشت کنیم که چون در عنوان به خانواده اشاره نشده پس برای خانواده ارزش و اهمیتی قائل نبودند.

من فمنیست به معنای فعال حقوق زنان هستم

 

فمنیست به چه معنا؟

 

بله من خود را فمینیست به معنای کسی که فعال حقوق زنان است، می‌دانم اما متاسفانه در کشور ما فمینیسم را با فمینیسم رادیکال یکی می‌دانند . در حالی که فمنیسم رادیکال موجی بوده که آمده و رفته و ما پس از آن با امواج متعدد فمنیسم روبه‌رو بودیم. هم‌اکنون فمنیست‌های پست مدرنی هستند که شعار و هدفشان بازگشت به خانواده است و پسا ساختار گرا و پست مدرنیست هستند که این افراد در تمام دنیا فعالیت دارند.

 

وقتی در کشور ما این انگ به کسی زده می‌شود و به محض اینکه از فعالان حقوق زن می‌پرسند جواب می‌دهند که فمنیست نیستند در حالی که اگر موجی غیر از فمنیسم رادیکال را در نظر بگیریم در حرکت‌ها و پیگیری‌های آنان منطبق است. پس ما باید تفکیکی در این عنوان قائل شویم، زیرا وقتی این موضوع در کشور ما به صورت انگ و تهمت درآمده هر کس برای بری کردن خود از این تهمت بلافاصله می‌گوید فمنیست نیست تا از داستان‌های بعدی هم در امان بماند.

 

 

 

تدوین پیش‌نویس سند امنیت زنان

 

در دوره دولت هشتم پژوهشی ملی در این زمینه انجام شد که البته به غیر از این پژوهش هیچ مطالعه و تحقیق دیگری صورت نگرفته است.

 

بررسی اشکال خشونت خانگی در آن زمان در ۲۸ استان به صورت گزارشی برای هر استان تهیه شد و همچنین ۴ جلد هم کلیات و آنالیز بحث مطرح شد و در نهایت ۳۲ جلد گزارش در این زمینه ارائه شد. منتها این یافته‌ها در دولت قبل کنار گذاشته شد و ما امروز مجددا این گزارش را در دستور کار داریم .

 

یکی از پیگیری‌های ما که در این دولت داشتیم پیگیری لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت بوده است که آن هم ماجراهایی برای خود دارد، چون بخشی از آن مجازات و تشدید مجازات مرتکبین خشونت قضائی بوده است.

 

طبق تفسیر شورای نگهبان باید توسط قوه قضاییه در کمیسیون لوایح مطرح شود در حالی که این موضوع متوقف شده بود و ما دوباره آن را به جریان انداختیم. ماده ۲۲۷ قانون برنامه پنجم توسعه تدوین سند امنیت زنان و کودکان و روابط اجتماعی مطرح کرده که پیش‌نویس آن تازه تدوین شده است. این یک سند راهبردی است و مطرح شده که هر دوی اینها با هم ادغام شود.

 

بعد از برگزاری چند جلسه با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به این نتیجه رسیدیم که امکان‌سنجی ادغام را در دستور کار قرار دادیم و نتیجه این بود که این امکان وجود ندارد و ماهیت سند و لایحه بسیار متفاوت است. سند راهبردی تأمین امنیت زنان و روابط اجتماعی را برای برنامه ششم گذاشتیم که عملیاتی شود و دستگاه‌ها خود بر اساس این راهبردها برنامه عملیاتی ارائه دهند.

 

در ۵ ساله برنامه ششم توسعه یعنی به نوعی ماده ۲۲۷ را تنفیذ کردیم امروز به این نتیجه رسیدیم که باید لایحه از طریق قوه قضائیه لوایح قضائی مربوط به خشونت علیه زنان را ارائه دهیم. همچنین خواسته بودیم که در اصلاح قانون تعزیرات این ۱۰ ماده پیشنهادی ما گنجانده شود و دیدیم که خیلی زمانبر است و ممکن است چند سال طول بکشد.

 

با تفاهمی که با قوه قضائیه داریم به این نتیجه رسیدیم که لایحه جامعی را ارائه دهیم. مجموعه تدابیر را در نظر بگیریم از جمله پیشنهادات قضائی مربوط به مجازات‌ها را که در یک ماه آینده لایحه جامع را ارائه می‌دهیم.

 

 

 

دوست دارم مسابقات ورزشی را از نزدیک ببینم

بدم نمی‌آید از نزدیک مسابقات را تماشا کنم و اگر این امر محقق شود بسیار خوب است. البته این گفته به این معنی نیست که اگر نتوانم مسابقات را از نزدیک ببینم ناراحت می‌شوم.

 

 

من هم بر همین اساس حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی را پیگیری می‌کنم،چون مطالبه بخشی از زنان و دختران کشور است،باید به همه مطالبات زنان توجه داشته باشیم.

 

تقریبا بله.

 

امیدواریم یک روز دست ما هم باز شود و به این موضوع امید داریم.

 

 

بر این اساس زن مطلوب من،زن شاغلی است که مسئولیت‌های خانوادگی‌اش را هم به درستی انجام دهد ،البته این به این معنا نیست که ما نقش پدری را نادیده بگیریم زمانی زنان بیشتر وقت خود را داخل خانه بودند و کمتر از آنان انتظار می‌رفت که در فعالیت‌های اجتماعی حضور داشته باشند، اما با افزایش سطح دانش آموختگی زنان و دختران این انتظار می رود که زنان در اجتماع نیز فعالیت داشته باشند و زن و مرد با مشارکت یکدیگر زندگی را اداره کنند.

 

 

بگذارید این دو سال بگذرد تا ببینیم چه دستاوردی داشته‌ایم و بر اساس آن شرایط تصمیم‌گیری کنیم، چون ما در این دو سال زمان کافی برای قضاوت راجع به عملکرد خود را نداشتیم.

 

 

به هر حال شاخص‌هایی وجود دارد که بر اساس آن می‌توانم به قضاوت درست از عملکردمان برسم.البته شاید اصلا این پیشنهاد از سوی رئیس جمهوری صورت نگیرد.

 

 

 

منتقدان همیشه ناراضی

 

گویا هر کاری که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری انجام می‌دهد،بناست که عده‌ای با آن مخالف کنند،به‌ طوری که در برخی موارد و موضوعات مطرح شده علی‌رغم توضیحات مکرر و انتشار اسناد و مدارک اما باز هم حرف خود را می‌زنند و موضوع را نمی‌پذیرند. البته معاونت امور زنان و خانواده دلسوزان واقعی دارد که حتی اگر نسبت به مجموعه منتقد هستند آن را با ارائه راهکار و دلیل اعلام می کنند، اما باید در نظر داشته باشیم که راضی نگه داشتن هر دو طیف امکان پذیر نیست.

 

 

بله هستند.

 

در ذهنم هست، ولی نام نمی‌برم.

 

نه ، اما به نظر من اگر ویژگی‌ها و شاخصه‌های رئیس جمهور را در نظر بیاوریم هم اکنون زنانی وجود دارند که قابلیت و توانمندی رئیس جمهور شدن را دارند.

 

دو دختر دارم.

 

دختر بزرگم دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی است و دختر کوچکم در رشته هنر و نقاشی تحصیل می‌کند.

 

 

بله،اتفاقا خیلی اصرار داشتم که دختر اولم در رشته حقوق تحصیل کند چون من و پدرش هر دو در این رشته تحصیل کرده‌ایم.دوست داشتم دختر اولم وکیل شود ولی خودش هرگز دوست نداشت و هم اکنون نیز در رشته ادبیات انگلیسی موفق است.

 

دختران من اصلا دوست ندارند شغل رسمی و دولتی داشته باشند، البته علاقه‌ای به در خانه ماندن هم ندارند. ولی رشته هر دوی آنان به نحوی است که می‌توانند در منزل هم به کار خود ادامه دهند. به عنوان مثال یک زن خانه‌دار نقاش و یا یک زن خانه‌دار مترجم هم می‌تواند موفق باشد. ما می‌توانیم زن خانه‌دار فعال اجتماعی داشته باشیم که هم در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی مشارکت داشته باشد و در زمان وقت آزاد خود به مباحث رشته مورد علاقه‌خود بپردازد.

سبزه سبز نمی‌کنم

 

عموما در روزهای تعطیل از آژانس استفاده می‌کنم.

 

 

نه،فرقی نمی‌کند.

با توجه به اینکه ما هیچ وقت در سال نو خانه نیستیم یا منزل خانواده همسر یا خانواده خودم هستیم که هیچ کدام هم تهران نیستند، هیچ وقت سبزه نمی‌اندازیم، چون همیشه شب قبل سال تحویل مسافریم و حتی اگر سبزه هم بخریم تا وقت بازگشت خراب شده است.

 

 

در روزهای جلسات هیات دولت به تهران برمی‌گردم و در جلسات شرکت می‌کنم.

تا به حال به این موضوع فکر نکردم.

 

یادم نیست.

بهبود اوضاع اقتصادی،دعای سال ۹۵

کتاب می‌گیرم ،اما باید پس از پایان دوره معاونت آن را مطالعه کنم چون در این مدت هم خیلی کتاب گرفتم اما فرصت مطالعه نداشتم.

دعای تحویل سال‌ام یا مقلب القلوب است که خود بهترین و کاملترین دعاست زیرا پیام‌های بی شماری در خود دارد.

بهبود اوضاع اقتصادی که می‌تواند اوضاع کشور را بهتر کند.

 

 

 

 

منبع: آنا