طبق مطالعات انجام‌شده، کارایی مصرف آب محصولات تولیدشده در سال ۱۳۸۸ بر اساس محاسبات کلان مصرف آب و تولیدات کشاورزی به‌طور متوسط حدود ۰.۷۶ کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. این در حالی است که با توجه به رشد جمعیت نیاز به رشد دو برابری این شاخص تا سال ۱۴۰۰ را در پیش داریم و با افزایش ۱۰ درصدی کارایی مصرف آب می‌توان حدود هشت میلیارد مترمکعب آب صرفه‌جویی نمود که از مجموع مصرف آب در شرب و صنعت بیشتر است.
بدین‌سان، می‌توان با ورود به عرصه کشت‌های گلخانه‌ای گام‌ها را در این مسیر به نحو دیگری برداشت تا نه‌تنها اشتغال‌زایی مناسب و تولید خوبی داشته باشیم بلکه به منابع آب‌وخاک نیز صدمه‌ای وارد نکنیم.
از سویی، پرورش گل و گیاه زینتی، روح‌بخش و سودآور است و با ورود آن به عرصه صادرات و بازارهای خارجی می‌توان نه‌تنها در عرصه جهش تولید وارد شد بلکه ارزآوری، گردشگری کشاورزی و دیگر موارد را نیز به ارمغان آورد.
با این تفاسیر باید دید که آیا تأکیدات بر افزایش سطح گلخانه‌ای و کشت‌های گلخانه‌ای در استان همدان با حمایت‌های مناسب در این عرصه همراه بوده است یا خیر؟ آیا توانسته‌ایم در تولید، فروش و صادرات این محصولات گام‌های بلندی برداریم؟
بدین ترتیب، در این راستا برآن شدیم با مدیر مجموعه گلخانه گل رز شاخه بریده (بوعلی) گفتگویی ترتیب دهیم که در ادامه آن را می‌خوانید:
در کنار تجربه، علم نیز به کار گرفته شده است
شیوا بذل در گفتگو با خبرنگار حوزه کشاورزی ما با بیان اینکه دو گلخانه پلاستیکی و شیشه‌ای در زمینه گل رز شاخه بریده فعالیت دارند، مطرح کرد: وسعت گلخانه پلاستیکی ۶ هزار متر و وسعت گلخانه شیشه‌ای ۶ هزار و ۱۰۰ متر است.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۹۷ کارمان را با تولید گل رز شاخه بریده هلندی در رنگ‌های مختلف آغاز کردیم و هدفمان این بود تا در کنار اشتغال‌زایی در استان همدان به‌ویژه در بخش کوریجان، گلخانه‌ای تحقیقاتی نیز در کنار تولید داشته باشیم.
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی با بیان اینکه دانشجویان بسیاری در این گلخانه مشغول به کار هستند، اظهار کرد: هم‌زمان با بخش تولیدی، تصمیم بر آن بود که بخش تحقیقاتی‌مان را هم پیش ببریم و همین توجه به بخش تحقیق و توسعه (R & D) موجب تمایز گلخانه ما از دیگر گلخانه‌ها شده است.
بذل خاطرنشان کرد: در گلخانه بوعلی سموم، روش‌های مختلف و غیره موردبررسی علمی قرار می‌گیرد بدین‌سان می‌توان گفت که در کنار تجربه، علم نیز به کار گرفته شده است.
وی با بیان اینکه تولید در این گلخانه‌ها در تمامی فصول فعال است، مطرح کرد: فقط در فروردین‌ماه به سبب اینکه شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌ها روی مشاغل مربوط به ما اثر گذاشته بود، دو ماه گلخانه را در حالت خواب نگه داشتیم.
گل‌های ما از تهران به کشورهای دیگر به‌صورت غیرمستقیم صادر می‌شود
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی با بیان این موضوع خاطرنشان کرد: تولید سالانه در گلخانه پلاستیکی برابر ۷۲۰ هزار شاخه و در گلخانه شیشه‌ای تولید ۸۵۰ هزار شاخه در سال است.
بذل در خصوص وضعیت بازار فروش گل‌های تولیدی این گلخانه‌ها بیان کرد: گل‌ها را در سطح شهرستان‌های استان همدان، کرمانشاه و دو بازار گل امام رضا و شهید محلاتی تهران به فروش می‌رسانیم و از استان‌هایی چون شیراز و زنجان هم درخواست داشته‌ایم اما برای ارسال گل به دیگر استان‌ها بحث حمل‌ونقل و تضمین ماشین یخچال‌دار و مناسب مطرح است بدین‌سان، به این موضوع ورود پیدا نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه در برنامه‌هایمان صادرات گل و ارسال به تمامی شهرها را داریم اما هم‌اکنون با توجه به وضعیت تولید و افزایش قیمت تمام‌شده تولید، به‌دنبال این هستیم که بتوانیم تولیدمان را چون سابق باکیفیت پیش ببریم، اضافه کرد: به‌طور مستقیم به جاهای دیگر ارسال گل و صادرات نداریم اما گل‌های ما از تهران به کشورهای دیگر به‌صورت غیرمستقیم صادر می‌شود.
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی با تصریح بر اینکه کیفیت گل ما بسیار خوب است، اظهار کرد: گل‌های تولیدی در گلخانه بوعلی جزو گل‌های رده اول است بدین‌سان، بارها پیش‌آمده که استان‌هایی که با واسطه گل‌های ما را خریداری کرده‌اند، تمایل داشته‌اند که به‌صورت مستقیم آن را از ما خریداری کنند.
مشکلی از جنس گرانی نهاده‌های کشاورزی
بذل در ادامه صحبت‌های خود به برخی چالش‌های سر راه تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: با این مشکلات، می‌توان گفت که امسال بحث کرونا تمام برنامه‌ریزی‌های تولیدکنندگان را به هم زده است.
وی با بیان این موضوع تشریح کرد: در سال جاری، نهاده‌های کشاورزی بسیار گران شد به‌نوعی که کود آهنی که پیش‌تر کیلویی ۶۰ تا ۱۰۰ هزار تومان می‌خریدیم، هم‌اکنون به کیلویی ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان رسیده است، از سویی سمی که لیتری یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌خریدیم در سال جاری به لیتری ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی با تأکید بر اینکه این موضوع باعث شده تا قیمت تولیدمان افزایش یابد، تصریح کرد: هزینه‌های تولید خیلی زیاد شده است بدین‌سان تمامی تمرکزمان بر این است که بتوانیم کیفیت کارمان را حفظ کنیم.
بذل با بیان اینکه به واسطه این دو گلخانه به‌صورت مستقیم برای ۳۰ نفر اشتغال ایجاد شده است، اضافه کرد: حمایت‌هایی که تاکنون از آن‌ها بهره‌مند شده‌ایم، یک وام بوده است که در سال ۱۳۹۷ درخواست داده و در سال ۹۸ به ما اعطا شد. درحالی‌که با دلار ۱۰ هزارتومانی طرحمان را نوشته و به سازمان جهادکشاورزی همدان دادیم و تصویب شده بود اما با دلار ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومانی گلخانه را ساختیم و این بزرگ‌ترین ضربه‌ها را به تولیدکننده وارد آورد.
حمایتی در این زمینه نداشتیم
وی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه به سبب شیوع ویروس کرونا، فرصتی دو ماهه برای بازپرداخت اقساط بانکی در نظر گرفته شده بود اما این فرصت دو ماهه با سود ۱۸ درصد بود و فرصتی به ما داده نمی‌شد، بهتر بود چراکه با قبول این روند به ما ضرر وارد می‌شد.
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی ادامه داد: از سویی، حمایت وام کرونایی را داشتیم که عدد قابل‌توجهی نیز نبود بدین‌سان، به‌جز شیوع ویروس کرونا، بحث گرانی نهادهها مطرح است که نیازمند حمایت در این مسیر هستیم.
بذل با تأکید بر اینکه با گرانی قیمت نهادهها، هزینه‌هایمان افزایش داشته است، عنوان کرد: این روند موجب می‌شود که تولیدکنندگان زمین بخورند بنابراین باید شاهد حمایت‌هایی از این حوزه باشیم.
وی به وضعیت قیمت‌های گاز و برق نیز پرداخت و گفت: به سبب آب‌وهوای همدان حتی در ماه‌های تیر و مرداد نیز در طول شب مجبور به استفاده از وسایل گرمایشی مناسب هستیم اما در طول این مدت که شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های آن وجود داشته است، حمایتی در این زمینه نداشتیم و قبوض مربوطه را باید پرداخت می‌کردیم.
مدیر مجموعه گلخانه بوعلی در بخش پایانی این گفتگو به قطعی مکرر برق و مشکلات ناشی از آن نیز اشاره کرد.
درحالی‌که در همدان شاهد تولید سالانه یک‌میلیون و ۵۷۰ شاخه گل رُز شاخه بریده هستیم اما در شرایطی که با افزایش قیمت تمام‌شده تولید محصول و وضعیت شیوع کرونا و اثرات آن بر بازار فروش روبرو هستیم، گویی خبری از امهال اقساط و حمایت مناسب از تولیدکنندگان این محصول نیست و همین موضوع باعث شده تا صادرات این گل‌های زیبا به نام دیگری تمام شود.
به‌نوعی که می‌توان گفت تمامی زحمت‌ها دراین‌بین در همدان و توسط نیروی متخصص و جوان این استان است اما نتیجه به کام تهران تمام می‌شود چراکه این گل‌ها از تهران و با نام آن‌ها صادر می‌شود. بدین‌سان، امید است تا با حمایت‌های مناسب از تولیدکنندگان این عرصه، دغدغه آن‌ها را در عرصه تولید درک کنیم و قدمی برای آن‌ها برداریم تا به‌جای پیش روی به سمت تولید آن‌هم هم‌زمان با افزایش هزینه تولید، شاهد تولیدی با کیفیت و با خیال آسوده و برنامه‌ریزی جهت صادرات گُل با برند و نام همدان در بازارهای خارجی باشیم و این فرصت را از دست ندهیم.
محروم بودن تولیدات گل‌ها و گیاهان زینتی از حمایت‌های بیمه محصولات کشاورزی، کاهش صادرات به‌دنبال تحریم‌ها، کاهش قدرت تعاونی‌ها و نبود تشکل‌های قوی برای تأمین نهادهها و بازاریابی محصول از دیگر موانع و مشکلات حوزه تولید و پرورش گل و گیاه است که با حمایت‌های مناسب می‌توان آن‌ها را مرتفع ساخت.
از سویی دیگر، شرایط ویژه کرونا یک سال است که تولیدکنندگان را با چالش‌هایی روبرو کرده که امید است تا دستگاه‌های خدمات‌رسان در استان همدان این چالش‌ها را بیشتر نکنند و برای چند ماه هم که شده، استراحتی در پرداخت قبوض به واحدهای تولیدی را در پیش بگیرند. چراکه همین هزینه‌های سربار می‌تواند به‌مرور مانعی سر راه تولید و اشتغال شود، آن‌هم در سالی که باید در مسیر تحقق جهش تولید باشیم.
